عمرو بن قرظةعَمْرو بن قَرَظَة بن کعب انصاری از یاران امام حسین (علیه‌السلام) و از شهیدان کربلا است. ۱ - تحقیق در نام عمروبرخی منابع نام او را عمیر و برخی عمر [۲]
واعظ کاشفی، ملاحسین، روضة الشهداء، ج۱، ص۳۱۱.
گفته‌اند. ۲ - پدر عمروقَرَظَة بن کعب انصاری خزرجی از صحابه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود که در جنگ‌های احد و دیگر جنگ‌های پس از آن شرکت داشت. شیخ طوسی او را در شمار صحابه امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) و امام حسین (علیه‌السّلام) آورده است. برخی نیز برآنند که وی در جنگ‌های امیرمؤمنان شرکت داشت و علی (علیه‌السّلام) او را به حکومت فارس گماشت. ۳ - پیوستن به امام حسیناو در روز ششم محرم الحرام به امام حسین (علیه‌السّلام) پیوست [۹]
مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۳۶.
و در شمار یاران آن حضرت قرار گرفت، عمرو حامل پیام امام (علیه‌السّلام) به ابن سعد، مبنی بر ملاقات با وی، در مکانی بین دو لشکر بود. ۴ - رجزخوانی در عاشوراطبری نوشته است که عمرو بن قرظه، روز عاشورا به میدان رفت و این رجز را خواند: قَدْ عَلِمَتْ کتیبَةُ الانْصاری • انّی سَاحْمی حَوْزَةَ الذَّماری ضَرْبَ غُلامٍ غَیرَ نَکسٍ شاری • دُونَ حُسَینٍ مُهْجَتی وَداری سپاه انصار باور دارند که من از شرف و ناموسم و از قلمرو پیمانم حمایت می‌کنم، ضربه‌ام ضربه جوانی است که ضعیف و ناتوان نیست. بدون سستی، خانه و جانم فدای حسین (علیه‌السّلام) می‌کند. ۵ - شهادت عمرواو نسبت به امام حسین (علیه‌السّلام) علاقه بسیار داشت و -روز عاشورا- پروانه‌وار دور امام می‌چرخید و تیرها و شمشیرها را به جان می‌خرید و تا زنده بود دشمن نتوانست صدمه‌ای بر آن حضرت وارد کند. سید بن طاووس در ملهوف آورده است که عمرو بن قرظه از امام حسین (علیه‌السّلام) اجازه خواست و امام به او اجازه داد. عمرو به میدان رفت و مانند شیفتگان پاداش الهی جنگید و تعداد زیادی از سپاهیان دشمن را به هلاکت رساند. او در خدمت به سلطان آسمان‌ها (امام حسین (علیه‌السّلام)) نهایت تلاش خود را به کار برد و بین استواری در دین و جهاد جمع کرد. هیچ تیر و شمشیری به سوی امام نمی‌آمد مگر آنکه او خود را در برابر آن، سپر قرار می‌داد و نمی‌گذاشت به امام (علیه‌السّلام) اصابت کند؛ تا آنکه زخم‌های زیادی برداشت و در خون خود غلتید. آن‌گاه رو به امام (علیه‌السّلام) کرد و عرض کرد: آیا به عهد خود وفا کردم؟ حضرت فرمود: آری، تو پیش از من در بهشت خواهی بود؛ سلام مرا به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برسان و خبر ده که من هم به دنبال شما می‌آیم. (از این گزارش استفاده می‌شود که عمرو بن قرظه بعد از آنکه جنگ شدت گرفت و لشکریان ابن سعد به امام حسین (علیه‌السّلام) نزدیک شدند به شهادت رسید، و جزء اولین شهدای عاشورا نبوده است.) ۶ - گمراهی برادر عمروپس از شهادت او، برادرش، علی، که در زمره سپاهیان ابن سعد بود فریاد زد ای حسین! ای دروغگو فرزند دروغگو، برادر مرا گمراه کردی و فریفتی و سرانجام به کشتن دادی! امام فرمود: خدا برادرت را گمراه نکرد بلکه هدایت نمود و تو را گمراه کرد. علی گفت: خدا مرا بکشد اگر تو را نکشم. سپس به امام حمله کرد که نافع بن هلال حمله‌اش را دفع نمود و او را نقش بر زمین ساخت. در این هنگام یارانش آمدند و او را نجات دادند. ۷ - نام عمرو در زیارت ناحیهدر زیارت ناحیه مقدسه درباره عمرو بن قرظه آمده است:السَّلامُ عَلی عمرو بنِ قَرظَةِ الانْصاری. ۸ - پانویس
۹ - منبع• پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۲۸۸- ۲۸۹. • پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۷۷۱-۷۷۲. رده‌های این صفحه : اصحاب امام حسین | تاریخ زندگانی امام حسین | شهدای غیر بنی هاشم در کربلا | شهدای کربلا | نهضت عاشورا
|